Artykuły

Dzisiaj (19 września, czwartek) mija 40 lat od chwili jeleniogórskiej premiery "Pierścienia wielkiej damy, czyli ex-machina Durejko" Cypriana Kamila Norwida, inaugurującej działalność Sceny Studyjnej Teatru im. Norwida, a wówczas Teatru Dolnośląskiego. To pierwsza realizacja autorstwa Norwida w historii jeleniogórskiego teatru.

Cyprian Kamil Norwid, wybitny polski poeta, pisarz i dramaturg, żył w latach 1821-1883. Chronologicznie mógłby więc być uważany za wszechstronnego artystę (był także rysownikiem i tłumaczem) epoki romantyzmu. Ale jego twórczość została rzeczywiście doceniona dopiero w XX wieku.

"Pierścień wielkiej damy", nazywany "białą tragedią", inaugurował działalność Sceny Studyjnej Teatru Dolnośląskiego, a dziś Teatru im. Norwida. Spektakl okazał się pierwszą premierą sztuki na podstawie Norwida. I był znaczącym debiutem reżyserskim Grzegorza Mrówczyńskiego, wówczas studenta Wydziału Reżyserii PWST w Warszawie. Janina Jankowska zagrała hrabinę Marię Harrys, Krzysztof Kursa wystąpił w roli biednego Maka-Yksa, dalekiego krewnego męża hrabiny (tę rolę zamiennie grał także reżyser Grzegorz Mrówczyński), a Zuzanna Łozińska, pierwsza w historii dyrektorka jeleniogórskiego teatru, wcieliła się w postać odźwiernej - Salome.

Rok później, wieloletnia dyrektorka i kierowniczka artystyczna Alina Obidniak wybrała na patrona teatru właśnie Cypriana Kamila Norwida. Władze zaakceptowały ten wybór, 17 kwietnia 1974 r. Teatr Dolnośląski przemianowano na Teatr im. Cypriana Norwida.

W 1975 r. w Teatrze im. Norwida powstało widowisko "Kleopatra i Cezar", oparte na norwidowskim dramacie o losach tragicznej miłości królowej Egiptu Kleopatry VII zwanej Wielką i rzymskiego konsula Juliusza Cezara, według scenariusza opracowanego przez Grzegorza Mrówczyńskiego i w jego reżyserii. Spektakl odniósł sukces na I Opolskich Konfrontacjach Teatralnych, gdzie Mrówczyński odebrał nagrodę za reżyserię.

Za czasów dyrektowania Aliny Obidniak w jeleniogórskim teatrze zrealizowano potem jeszcze trzy przedstawienia wg Norwida. W repertuarze znalazły się więc: "Moja ojczyzna" w reż. Ireny Dudzińskiej (1982), "Pielgrzym" w reż. Tomasza Łukasiaka (1982) oraz "Wanda" w reż. Mirosława Kocura (1987). W maju 1983 r. zorganizowano Norwidowską Sesję Naukową.

Natomiast sama Alina Obidniak na Scenie Studyjnej wyreżyserowała cztery spektakle w formie montażu: "Śpiewam miłosny rym..." (1982), następnie poetycki traktat o sztuce "Promethidion" (1988) oraz - już pod rządami Andrzeja Bubienia - "Norwid" (1995) i 15 lat później - za dyrekcji Bogdana Kocy - "Sztukmistrz. Norwid o Polsce. Norwid o Polakach. Norwid o sztuce" (2010).

W tym roku, 24 września (we wtorek), w 192. rocznicę urodzin swojego patrona, w foyer Teatru im. Norwida zostanie otwarta wystawa poświęcona wszystkim wymienionym powyżej realizacjom na jeleniogórskiej scenie, oparta na archiwalnych afiszach i zdjęciach ze zbiorów archiwum teatru. Wystawie towarzyszyć będzie wykład profesora Janusza Deglera, historyka teatru i witkacologa, który w okresie dyrekcji Aliny Obidniak w Teatrze im. Norwida pełnił funkcję kierownika literackiego.

30 września (w poniedziałek) na afiszu tegorocznej 43. edycji Jeleniogórskich Spotkań Teatralnych w Teatrze im. Norwida znalazł się "Norwid Blues. Recital Natalii Sikory", przygotowany przez Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. Natalia Sikora, aktorka Teatru Polskiego w Warszawie i wokalistka o pełnym emocji głosie, wraz z zespołem zaprezentuje utwory z poezją Norwida. Większość muzyki skomponował Grzegorz Kwiecień - gitarzysta zespołu Magmen, część utworów jest autorstwa Natalii Sikory i Piotra Proniuka. Kompozycje pochodzą z płyty "Absurdustra - próba Norwida" Sikora Proniuk Duo.