Kraków. Wystawa plakatów Franciszka Starowieyskiego
Ekspozycję 64 plakatów filmowych przygotowało Muzeum Narodowe w Krakowie. Autorem prac prezentowanych od wtorku w gmachu głównym instytucji jest zmarły cztery lata temu plakacista, malarz, rysownik i scenograf Franciszek Starowieyski.
- Na ekspozycji "Franciszek Starowieyski. Wirtuoz formy" znalazły się bardzo ciekawe prace, bo pokazujące wczesną twórczość artysty - głównie z lat 50. i 60. XX wieku - powiedziała PAP kuratorka wystawy Magdalena Czubińska. Zainteresowani zobaczą plakaty reklamujące takie filmy jak m. in. "Zbuntowana orkiestra", "Wszystko na sprzedaż", "Życie rodzinne", "Sanatorium pod klepsydrą".
Wystawa ma przypomnieć twórczość tego, jednego z najpopularniejszych kiedyś malarzy polskich. - Był zauważalny dzięki charakterystycznemu stylowi własnej sztuki oraz dzięki urokowi i łatwości nawiązywania kontaktu z widzami. Był przedstawicielem polskiej szkoły plakatu, któremu nowojorskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej urządziło wystawę - opisała kuratorka.
Starowieyski tworzył plakaty reklamujące filmy oraz spektakle teatralne i operowe. - Nie projektował prac politycznych ani komercyjnych. Zainteresowanie kulturą było specyficzną cechą polskiej szkoły plakatu - wyjaśniła kuratorka.
Jego plakaty filmowe charakteryzuje barokowa forma. Patrząc na nie odbiorca myśli o śmierci, ponieważ widzi m.in. kości, czaszki i szkielety. Kobiety w twórczości Starowieyskiego mają pełne, rubensowskie kształty.
Franciszek Starowieyski urodził się w 1930 roku w Bratkówce na Podkarpaciu. Zmarł w 2009 roku w Warszawie. Był plakacistą, malarzem, rysownikiem i scenografem. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1956 roku wykonał swój pierwszy plakat. Była to litografia na temat powstania węgierskiego, przedstawiająca gołąbka na niebieskim tle, ze łzą spływającą z oka. Plakat reprodukowano w wielu czasopismach na całym świecie.
Fascynował go barok, manieryzm, secesja, surrealizm, kaligrafia, seks, śmierć i groteska. Starowieyski przybrał pseudonim Jan Byk.
W 1971 roku powstał film Andrzeja Papuzińskiego "Bykowi chwała", poświęcony sztuce artysty. W 1974 roku Starowieyski wyjechał do Nowego Jorku na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej.
Sześć lat później Starowieyski wymyślił Teatr Rysowania. Zrealizował blisko 30 seansów, podczas których na oczach widzów tworzył obrazy wielkich rozmiarów, dopełniane muzyką i tekstem literackim. W 1981 roku Andrzej Wajda obsadził go w roli Jacquesa-Louisa Davida w filmie "Danton".
W 1986 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku urządziło wystawę indywidualną prac Polaka.
Dziesięć lat przed śmiercią artysta obliczył, że stworzył przeszło dwa tysiące obrazów i rysunków, 50 scenografii teatralnych i operowych oraz 300 plakatów (nie licząc rysunków).
Muzeum Narodowe prezentuje plakaty w ramach cyklu Galeria Żywa, propagującego polską sztukę XX wieku. Wystawa czynna będzie do 19 stycznia. Dofinansowało ją Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
