Szczecin. Artur D. Liskowacki nagrodzony w Toronto
Dwadzieścia pięć lat działa w Toronto, centrum polskiego życia w Kanadzie, Fundacja Władysława i Nelli Turzańskich, nazywana tam nieformalnym ministerstwem kultury polskiej. Każdego roku funduje nagrody, honorujące wybitnych twórców i propagatorów polskiej kultury.
W tym roku laureatami zostali: Artur Daniel Liskowacki, szczeciński pisarz, dziennikarz "Kuriera Szczecińskiego", Ewa Stachniak, Tomasz Burek i Andrzej Pityński.
Przypomnijmy: Artur D. Liskowacki debiutował w 1974 r. wierszami w znanym wówczas tygodniku lubelskim "Kamena". Był dziennikarzem tygodników "Jantar" i "Morze i Ziemia", od 1990 r. pracuje w "Kurierze Szczecińskim". Jest autorem tomików wierszy, książek dla dzieci, opowiadań, powieści. Z ogromnym uznaniem czytelników i krytyki literackiej spotkały się m.in. jego prozy szczecińskie: "Ulice Szczecina", "Cukiernica pani Kirsch", "Pożegnanie miasta i inne szkice z pamięci" czy też powieść "Eine kleine", awansowana do finału Nagrody Literackiej Nike.
Liskowacki to także autor powieści "Murzynek B.", subtelnych miniatur prozatorskich, opowiadań i esejów, ogłaszanych przez szczecińską oficynę "Forma", takich jak "Capcarap" (nominacja do Nagrody Nike), "Skerco", "Kronika powrotu", powieści "Mariasz" (nominacja do Europejskiej Nagrody Literackiej 2009). Jest współredaktorem kwartalnika "eleWator", prezesem Fundacji Literatury im. Henryka Berezy, laureatem Nagrody Artystycznej Miasta Szczecina.
Obserwator ludzkich losów
Rada Fundacji Władysława i Nelli Turzańskich, w skład którego wchodzą polscy twórcy mieszkający w Kanadzie, a której prezydentem jest Ewa Szozda, przyznając nagrodę Arturowi D. Liskowackiemu napisała, że w ten sposób "pragnie szczególnie podkreślić jego osiągnięcia prozatorskie". Liskowacki - czytamy dalej - "to autor powieści i esejów wyrafinowanych artystycznie, podejmujących śmiałe wyzwania i obalających utrwalone stereotypy myślenia", "bystry i wrażliwy obserwator ludzkich losów w najbardziej newralgicznych momentach ostatnich kilku dziesięcioleci" (...). "Nie unika w swym pisarstwie problemów bolesnych i wątków drażliwych, przez oficjalny przekaz pomijanych, traktowanych powierzchownie lub wręcz przemilczanych. Jego pojemna artystycznie proza, ujmująca kunsztem kompozycji i wirtuozerią języka, przekazuje uniwersalną prawdę o ludzkiej kondycji i dążeniu człowieka do poznania tajników jego złożonej tożsamości" (...)
Twórcy fundacji
Władysław Grzymała-Turzański (1905-1986) pochodził z Podola. W czasie wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się na ochotnika do wojska, po wojnie ukończył studia i pracował jako nauczyciel. Uczestniczył w walkach Września '39, dostał się do niewoli radzieckiej, z łagru trafił do armii gen. Andersa. Walczył pod Monte Cassino, został awansowany do stopnia kapitana. Po wojnie działał w emigracyjnych organizacjach kombatanckich, a przeciwstawiając się temu, co działo się w PRL, włączył się aktywnie w obronę polskiej kultury niezależnej. Własne fundusze postanowił przekazać na fundację, propagującą w Kanadzie kulturę polską i przeciwstawiającą się zakłamywaniu historii Polski. Zmarł przed jej formalnym utworzeniem.
Współzałożycielką fundacji była jego żona Nelli Turzańska-Szymborska (1917-2012). Urodziła się w Kursku, w latach międzywojennych mieszkała w Warszawie. Uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim (Stare Miasto, Śródmieście), po wojnie kontynuowała działalność konspiracyjną. W 1952 r. została aresztowana i skazana na osiem lat więzienia (zwolniona po 3,5 roku). Z Polski wyjechała w 1958 r., biorąc ślub per procura z obywatelem Kanady. Jej drugim mężem był Władysław Turzański. Była aktywną działaczką polonijnych ugrupowań kombatanckich, kulturalnych i religijnych. Zrealizowała ideę męża, założyła fundację i przez niemal ćwierćwiecze przewodniczyła jej pracom.
O randze nagrody świadczą też jej mecenasi i sponsorzy. Są to osoby prywatne oraz: Credit Union św. Stanisława i św. Kazimierza, Federacja Polek w Kanadzie, Kongres Polonii Kanadyjskiej, Konsulat Generalny RP w Toronto, PKO Travel Trading, PLL LOT, Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie, Polsko-Kanadyjski Instytut Badawczy, Queen Syrena Ravel, Stowarzyszenie Wspólnota Polska.
Nagroda jest z reguły wręczana w Toronto.
