Warszawa. Opublikowano nieznaną wersję "Halki"
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk i Stowarzyszenie Liber Pro Arte opublikowały partyturę orkiestrową "Halki" Stanisława Moniuszki w nieznanej dotąd, oryginalnej wersji.
Autoryzowana przez kompozytora partytura zawiera muzykę, którą warszawska publiczność usłyszała podczas słynnej premiery w 1858 r. Wersja ta nie jest obecnie dostępna w żadnym z istniejących wydań, ani nagrań "Halki" (w obiegu funkcjonuje bowiem opracowanie dzieła dokonane na początku lat 50. przez Kazimierza Sikorskiego). Jest to faksymilowa edycja unikatowego egzemplarza pierwodruku partytury orkiestrowej z 1861 roku.
Ponad 150 lat temu firma wydawnicza Gustawa Gebethnera i Roberta Wolffa zleciła warszawskiemu zakładowi litograficznemu J.V. Fleck & Co. powielenie partytury orkiestrowej "Halki" Stanisława Moniuszki. Metoda tzw. Umdrucku, którą się w tym celu posłużono, pozwoliła na otrzymanie niewielkiej liczby egzemplarzy. Spośród nich tylko jeden dotrwał do naszych czasów w integralnej postaci.
O istnieniu pierwodruku partytury "Halki" wiedziało dotąd jedynie kilku specjalistów. Zawiera on autoryzowany przez Moniuszkę przekaz czteroaktowej, "warszawskiej" wersji dzieła. Pozbawiony jest zatem wszystkich późniejszych, obcych ingerencji, poprawek i "ulepszeń", m.in. zmian w harmonii i instrumentacji.
Zaawansowane prace konserwatorskie i analizy muzykologiczne, które poprzedzały prace nad naszą edycją, pozwoliły m.in. ustalić, że ten "biały kruk" należał niegdyś do zbiorów Biblioteki Teatru Lwowskiego (muzyczna część tej kolekcji zaginęła po II wojnie światowej). Przechowywany dzisiaj w Bibliotece Materiałów Orkiestrowych Polskiego Wydawnictwa Muzycznego S.A., został obecnie po raz pierwszy udostępniony szerszym kręgom odbiorców.
Wydanie partytury "Halki" przypieczętowało ogromny sukces, jaki w 1858 r. przyniosła kompozytorowi warszawska premiera. To ambitne przedsięwzięcie edytorskie było zarazem ważnym wydarzeniem w dziejach polskiego drukarstwa muzycznego. Po raz pierwszy oto opublikowano u nas własnymi siłami pełną partyturę operową. Było to zresztą jedyne dzieło operowe Moniuszki, które kompozytorowi dane było ujrzeć wydrukowane w postaci kompletnej partytury. Na następne tego typu przedsięwzięcie polska kultura muzyczna musiała czekać blisko ćwierć wieku.
Poprzedzający edycję wstęp, streszczenie libretta oraz wszystkie komentarze zamieszczono w języku polskim i angielskim. Publikację zdobią reprodukcje starych rycin i fotografii pochodzących ze zbiorów Biblioteki Instytutu Sztuki PAN.
Publikacja dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dzidzictwa Narodowego
"Monumenta Musicae in Polonia", red. Barbara Przybyszewska-Jarmińska Seria D: "Bibliotheca Antiqua"
Stanisław Moniuszko
H A L K A
Opera w czterech aktach Libretto Włodzimierz Wolski
Partytura orkiestrowa (Warszawa 1861) tomy (akty) 1-4
Wydanie faksymilowe Wstęp i komentarze Grzegorz Zieziula
Warszawa 2012
Instytut Sztuki PAN -Stowarzyszenie Liber Pro Arte ISBN 978-83-63877-12-5, ISBN 978-83-92343-80-6
