"Pluskwa" w Warszawie
Komedie Majakowskiego można w Warszawie zobaczyć na scenie tylko wtedy, jeżeli przyjedzie na gościnne występy teatr prowincjonalny. - łódzki Teatr Nowy z "Łaźnią", kielecki Teatr im. S. Żeromskiego z "Pluskwą". Jest to pewnego rodzaju skandal, że żadnej z tych sztuk do tej pory nie wstawiono w stolicy. Parę lat temu nie chcieli ich dopuścić na scenę ci, których Majakowski chłostał swą zabójczą satyrą. Dziś nie kwapią się do tego teatry...
Wobec tego "Pluskwę" wystawia teatr kielecki, bardzo ambitny i dzielnie pracujący pod kierownictwem Tadeusza Byrskiego, ale porywający się od czasu do czasu na przedstawienia, którym nie może podołać. O kieleckiej "Pluskwie" wiele już pisano. Jedni krytycy piali nad nią z zachwytu, inni rozdzierali szaty, że w drugiej części sztuki reżyserka, Irena Byrska, przedstawiła społeczeństwo przyszłości satyrycznie wbrew intencjom autora. Wydaje się jednak, że tych akcentów satyrycznych nie wymyślił reżyser, są one niewątpliwie - choć mniej ostre - w tekście Majakowskiego. Obraz tego społeczeństwa ma w "Pluskwie" pewne cechy satyrycznie zabarwionej wizji takiej przyszłości, jaką sobie mógłby wyobrazić jakiś tępy pseudomarksista. Ale w przedstawieniu kieleckim proporcje zostały zachwiane. To społeczeństwo przyszłości jest tak odrażające w swym odczłowieczeniu i zmechanizowaniu, że na tym tle Prisypkin - obrzydliwa pluskwa mieszczańska, zamrożona i potem odmrożona po kilkudziesięciu latach - wydaje się jedyną istotą mającą pewne cechy ludzkie. Tym bardziej, że grający Prisypkina W. Tokarski nie zdołał wzbudzić u widza odrazy do tej postaci.
Przy takim zwichnięciu zasadniczej myśli utworu nie móże uratować przedstawienia fakt, że aktorzy robili wiele, aby według swych sił podołać trudnym zadaniom, że dekoracje L. Jankowskiej i A. Tośty były pomysłowe a muzyka S. Kisielewskiego efektowna.
