Warszawa. Tablica dla Tadeusza Łomnickiego
Małżonka prezydenta Anna Komorowska odsłoni w środę w Warszawie tablicę upamiętniającą miejsce, w którym przez wiele lat mieszkał wybitny aktor, reżyser i pedagog Tadeusz Łomnicki. W lutym minęła 20. rocznica śmierci artysty.
Łomnicki przez 26 lat mieszkał na ul. Piwnej 21/23 w Warszawie. Tablicę, która zostanie zamontowana na kamienicy, ufundował Związek Artystów Scen Polskich, a honorowy patronat nad wydarzeniem objęła Anna Komorowska.
Autorem projektu tablicy jest Tomasz Kujawski z ASP w Warszawie. Na tablicy znajdzie się napis: "W tej kamienicy w latach 1966-1992 mieszkał wielki Aktor i nauczyciel teatru Tadeusz Łomnicki". Inicjatorem uczczenia w ten sposób Tadeusza Łomnickiego jest aktor Marcin Kwaśny.
Tadeusz Łomnicki był wielką osobowością polskiego teatru i filmu. Niektórzy nazywali go "genialnym potworem"; kochano go, a jednocześnie wzbudzał respekt. Był impulsywny i wybuchowy. Zmarł 22 lutego 1992 roku na deskach Teatru Nowego w Poznaniu, podczas próby do "Króla Leara" Williama Szekspira.
W ostatnich miesiącach życia był całkowicie pochłonięty przygotowaniami do "Króla Leara". Rolę Leara zaproponował mu dyrektor Teatru Nowego w Poznaniu Eugeniusz Korin. Premierę przewidziano na 29 lutego - wyjątkowy dzień, który zdarza się raz na cztery lata. Łomnicki chciał, aby był to prezent dla jego żony, bo właśnie wtedy przypadała rocznica ich ślubu.
- Podczas próby 22 lutego był skupiony, z nikim nie rozmawiał. Ostatnie słowa, które wypowiedział jako Lear to: "Więc jakieś życie świta przede mną! Dalej! Łapmy je, pędźmy za nim! Biegiem, biegiem!" - opowiadał w jednym z wywiadów Korin.
Łomnicki urodził się 18 sierpnia 1927 roku w Podhajcach koło Lwowa. Po ukończeniu Gimnazjum Handlowego w Dębicy przyjechał do Krakowa, gdzie pracował w banku i na kolei. Uczył się gry na skrzypcach i podjął pierwsze próby literackie, pisał wiersze i nowele.
W 1945 roku zdał do Studia Teatralnego przy Starym Teatrze w Krakowie, gdzie zadebiutował epizodem w "Mężu doskonałym" Jerzego Zawieyskiego. W sezonie 1946/47 występował w Teatrze Miejskim w Katowicach, w 1949 przeniósł się do stolicy, gdzie związał się z Teatrem Współczesnym, zaangażowany przez Erwina Axera. We Współczesnym, gdzie zasłynął m.in. wielką rolą Kordiana w sztuce Słowackiego, pozostał do 1974 r.
W latach 60. i 70. Łomnicki zagrał m.in. Orestesa w "Ifigenii w Paryżu", Arturo Ui w "Karierze Artura Ui" Bertolta Brechta, Łatkę w "Dożywociu" Fredry, Edgara w "Play Strindberg" Friedricha Duerrenmatta, Nikitę w "Potędze ciemności" Lwa Tołstoja. Zagrał w dwóch sztukach Becketta w reżyserii Antoniego Libery. Grał tytułową rolę w "Ostatniej taśmie Krappa" (1985, Teatr Studio) oraz w "Końcówce" (1986, Teatr Studio), gdzie grał Hamma.
Był także założycielem i dyrektorem Teatru na Woli, który rozpoczął swą działalność w 1976 r. Najgłośniejszą sztuką, jaką w Teatrze na Woli wyreżyserował Łomnicki był dramat Tadeusza Różewicza "Do piachu" (1979).
Kariera filmowa Łomnickiego rozpoczęła się w latach 50. W 1954 r. zagrał w "Piątce z ulicy Barskiej" Aleksandra Forda, a rok później uznanie krytyków zyskał rolą w filmie Andrzeja Wajdy "Pokolenie". Wystąpił też m.in. w "Człowieku z marmuru" Andrzeja Wajdy (1976), "Kontrakcie" (1980) Krzysztofa Zanussiego, "Przypadku" (1981, premiera - 1987) Krzysztofa Kieślowskiego. W latach 1969-70 był prorektorem warszawskiej PWST, w latach 1970-81 jej rektorem.
