[W odróżnieniu od Czechowa...]
[brak autora, brak źródła]
W odróżnieniu od Czechowa, który rysował przede wszystkim losy indywidualne, Gorki prezentuje zbiorowość. Jego "
"Barbarzyńcy" są konfrontacją dwu programów społecznych, a ich zderzenie stanowi czołowy konflikt utworu. To krytyka burżuazyjnej koncepcji przebudowy Rosji przez postęp techniczny i rozwój cywilizacji, to sceniczne przedstawienie dwoistości tytułu - barbarzyńcy - dającego się odnieść zarówno do chłopów ze wsi, jak i "panów inżynierów", nosicieli postępu i naukowej wiedzy.
Dramat Gorkiego nie wraca w finale, jak czechowowski, do sytuacji wyjściowej. Określa on natomiast nową sytuację, będącą konsekwencją przedstawionego konfliktu i rzutującą na dalsze losy scenicznych bohaterów. Tu w "Barbarzyńcach", jest to samobójcza śmierć jednej z bohaterek, śmierć spowodowana bezdusznością i egoizmem nowego środowiska, bezwzględnie niszczącego dawny porządek rzeczy.
W spektaklu Aleksandra Bardiniego wszystko wypracowane jest konsekwentnie do końca. Opracowanie tekstu (Aleksander Bardini), oprawa scenograficzna (Jan Banucha) i znowu popisowy koncert gry aktorskiej. Piękny plener wiejskiego sadu stanowi świetne tło dla głębokich treści utworu. Mądre aktorstwo pomaga w uchwyceniu specyfiki kreowanych indywidualności.
I tutaj, podobnie jak w spektaklu Teatru Współczesnego, na liście znakomitych ról należałoby wymienić niemal wszystkich. Ale chyba najlepsi z najlepszych to: Anna Seniuk (Nadieżda Polikarpowa), Władysław Kowalski (Czerkun), Jan T. Stanisławski (Drobiazgin) oraz świetna, przekomiczna dwójka młodych Joanna Żółkowska (Katia) i Andrzej Wasilewicz (Grisza).
I Czechow i Gorki piszą o zwykłości, o codzienności. Obaj pokazali jak twórczym może okazać się ona materiałem, jak wiele kryje ludzkich cierpień i dramatów. I to właśnie stanowi o prawdzie ich dzieł, to tłumaczy nie słabnące zainteresowanie teatrów i reżyserów ich twórczością. A jeżeli jeszcze sceniczna interpretacja tych dramatów jest tak interesująca jak w omawianych spektaklach, wówczas towarzyszące im przeżycia na długo pozostaną w pamięci.
