Artykuły

Mimo że nie rozwiązano spraw własnościowych do opuszczonego przez archiwum budynku synagogi wprowadziła się Fundacja na rzecz Budowy Teatru Nowego w Kielcach - pisze Lidia Cichocka w Echu Dnia.

Idea powstania alternatywnego teatru zrodziła się kilka lat temu, kiedy zaczęto mówić o wyprowadzce Archiwum Państwowego. Zadanie stworzenia nowej placówki otrzymał od prezydenta Kielc Grzegorz Artman, twórca znany w Polsce a związany z Kielcami. - Nowy Teatr, choć będzie korzystał z najlepszych przykładów funkcjonowania scen dramatycznych, nie ma zamiaru ograniczać swojego działania i wypowiedzi jedynie do teatru - zapowiadał Artman, którego wspierali tacy twórcy jak Sebastian Majewski, dyrektor artystyczny teatru w Wałbrzychu, czy Sebastian Liszka - kierownik literacki z tego teatru. Praca nad koncepcją nowej instytucji trwała a jednocześnie toczyły się przygotowania do przebudowy gmachu przez szwajcarskiego architekta Petera Zumthora. Z tego projektu nic nie wyszło, bo o budynek upomniała się Gmina Żydowska.

MIASTO MA SZANSĘ PRZED SĄDEM

- Komisja majątkowa nie rozstrzygnęła do kogo powinien należeć więc nadal jest on własnością skarbu państwa - wyjaśnia Filip Pietrzyk, dyrektor Wydziału Nieruchomości Urzędu Miasta. - Gmina Żydowska ma czas do końca sierpnia by wnieść sprawę do sądu o przejęcie nieruchomości, nie przeszkadza to jednak by budynkiem dysponować. Przed sądem mamy duże szansę wygrać dlatego prezydent podjął decyzję o wynajęciu go fundacji.

- Największym wrogiem tego gmachu jest czas - wyjaśnia Grzegorz Artman przyczyny przejęcia pustego od roku budynku. - W zimie popękały kaloryfery i instalacja, która była sprawna już nie nadaje się do użytku.

TEATR OTWARTY

Artman wspólnie z Majewskim powołali radę fundacji, do której zaprosili znanych sobie twórców; dramatopisarki Małgorzatę Sikorską-Miszczuk i Igę Gańczarczyk, dramaturga Pawła Demirskiego, dyrektora artystycznego festiwalu Demoludy w Olsztynie Marcina Zawadę, reżyser Wojciecha Klemma, pisarkę Sylwię Chutnik. W niedzielę grupa odwiedziła Kielce i po raz pierwszy zobaczyła synagogę. - To była burza mózgów, mamy bardzo dużo pomysłów, ale najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie czym jest ta synagoga dla miasta - mówi Sebastian Majewski. - Czym jest dla kielczan, jakie są ich oczekiwania. Bo to jest wspólna sprawa całych Kielc.

Artyści zaproszeni do rady mają różne doświadczenia, chcą w Kielcach wprowadzać rzeczy, których jeszcze nie ma, chcą inspirować podpowiadać, ale jaki to będzie teatr sami jeszcze nie wiedzą. Chcą by nowa placówka dała szansę włączenia się odbiorców o różnych potrzebach, doświadczeniach, zainteresowaniach i w różnym wieku. Nowy Teatr ma być teatrem otwartym, takim który tworzy nowe formy, który działa intuicyjnie. - Chcemy stworzyć coś od początku a nie zmieniać, modelować - podkreśla Grzegorz Artman.

REANIMOWAĆ BUDYNEK

Pytanie skąd wziąć pieniądze zarówno na działalność jak i remont czy adaptację budynku, bo także takie są zadania fundacji, na razie pozostaje bez odpowiedzi. - Pomysłów jest wiele, na razie jesteśmy na etapie ich zbierania - wyjaśnia Artman. Do pomocy przy, jak to nazywa, oswajaniu przestrzeni zaprosił dwójkę młodych, interesujących architektów Martę i Lecha Rowińskich z warszawskiej pracowni Beton, autorów projektu niewielkiego kościoła we wsi Tarnów nad Wisłą.

Ich zadaniem ma być reanimowanie budynku. - Dla nas to eksperyment - przyznają Rowińscy. - Teraz rozpoznajemy teren, a rozmowa z ludźmi teatru jest dla nas bardzo ważna. Ważne jest też zrozumienie, czym jest ten budynek, jak ma funkcjonować, bo na razie wydaje się odwrócony plecami od miasta. Nasze interwencje będą eksperymentalno-tymczasowe, powściągniemy ambicje architektoniczne, bo jednak mistrzem, który tutaj swoją aurę roztacza jest Peter Zumthor.

Szansę na powrót do współpracy z Zumthorem Grzegorz Artman ocenia na 1 procent. - Ale należy mieć nadzieję - mówi.