Artykuły

Recenzje ze spektaklu "Nasza klasa" Tadeusza Słobodzianka, który wystawiła hiszpańska grupa teatralna - Factoria Esencia Internacional. Premiera odbyła się 12 lipca 2011 roku w w ramach 35. edycji festiwalu Grec w Barcelonie. W kwietniu i maju 2012 "Nasza klasa" była grana w Madrycie. Spektakl wyreżyserowała Carme Portaceli.

"Nasza klasa"

Carme Portaceli reżyseruje sztukę Tadeusza Słobodzianka opartą na tragedii, która wydarzyła się w polskiej miejscowości Jedwabne, gdzie 1600 żydów zostało spalonych w 1941 roku. Wersja oficjalna czyniła odpowiedzialnymi nazistowskich okupantów, chociaż późniejsze badania ujawniły, że odpowiedzialnymi za masakrę byli ich sąsiedzi. Sztuka opowiadana dziesięcioma głosami kolegów ze szkoły (5 żydowskimi i 5 katolickimi), podejmuje wydarzenia, zaczynając od sowieckiej okupacji we wsi i kontynuując przez okupację nazistowską. Wydaje mi się to bardzo interesującą formą opowiadania historii - poprzez różne sceny - aż do tragicznego końca większości kolegów z klasy. Sztuka została podzielona na 2 części. W pierwszej opowiada o wydarzeniach, które kończą się masakrą setek żydów spalonych w stodole. Narracja niesie w sobie duży ciężar, z wielką ciekawością podąża się za postępowaniem każdego z uwikłanych, wywołuje gęsią skórkę (w prawie wszystkich scenach). Trochę niepoważny wydaje mi się moment, w którym opisuje się przemoc jako coś przyjemnego dla ofiary. W drugiej części widzimy jak potoczyło się życie tych, co przeżyli - oprawców i Żydów, którym udało się uciec. Dla mnie to jest miejsce, gdzie dzieło gubi trochę kierunek, na końcu pojawia się rodzaj boskiej kary (choroby i tragiczne śmierci) dla tych, którzy nie przyznają się do swoich win. Mimo tego myślę, że jest to propozycja bardzo pomocna, aby zobaczyć do czego możemy być zdolni. Sztuka z pewnością wystarczająco przeraża. Scenografia przypomina nam klasę z ławkami, krzesłami i jej archiwami. Aktorzy są bardzo dobrzy w swoich rolach, ale osobiście wyróżniłbym szczególnie trzy aktorki: Carlotę Olciana, Lluisa Castell y Gabriela Flores - dla mnie były wielkie.

Bez wątpienia wyciągać na światło dzienne wydarzenia tak okrutne to dobry sposób, by zacząć leczyć rany.

Blog www.elteatroquemegusta.blogspot.com

***

"Levante"

Enrique Herreras

TEATR NIEZBĘDNY

Ostatnio dużo myślę o jednym problemie: my, którzy chcieliśmy zmienić teatr poprzez niezależny ruch, przegraliśmy. Nie chcę powiedzieć, że dzisiaj nie ma nowych środków scenicznych albo że przeważa wyższa jakość, ale to wszystko, bardzo często odbywa się kosztem dwuznaczności treści. Przywoływano ideę awangardy wieku XX, w której odnowa formy była spleciona z wyrazistą treścią.

Dzieło Tadeusza Słobodzianka konfrontuje nas ze wspomnianym poglądem. Przekazuje historię, w formie, która, mając wiele wspólnego z Brechtem, miesza język narracyjny z dialogami. Pierwsza część jest wspaniała i skończona. Poza relacjami i rozwojem niektórych kolegów z klasy, autor przedstawia nam istotny fakt historyczny. Opowiada o tym, co zdarzyło się w jednym z polskich miast, gdzie zginęło 1.600 sąsiadów - to znaczy 1.600 żydów. Odpowiedzialnością za zbrodnię czyniono nazistów, ale winni byli polscy sąsiedzi. Ludzie mogą zmienić się z dnia na dzień - pod wpływem decyzji politycznych - w coś, co nigdy nie bylibyśmy w stanie, ani nawet chcielibyśmy sobie wyobrazić.

Druga część podobała mi się mniej, ponieważ skoncentrowała się na życiu prywatnym tych, którzy przeżyli, chociaż nadal utrzymywała perfekcję i siłę przyciągania. I to, co działa, to nie tylko tekst, ale także wybitna i pełna wyobraźni inscenizacja Carme Portaceli.

Rytm, obrazy, tysiące detali i symboli (zdejmowanie butów po śmierci) łączą się w przestrzeni scenicznej (Paco Azorín), która stwarza bogatą grę. Teatralne życia króluje w tej propozycji, prowadzenie aktorów jest bez zarzutu. Wszyscy błyszczą (pod warunkiem, że udaje im się zapanować nad tekstem) w postaciach pełnych rzeczywistości i teatralności. Teatr niezbędny. I tyle.