Stryczek i teologia sukcesu
Czy zastanawialiście się kiedyś, co by było, gdyby przeciętny polski proboszcz - zamiast straszyć piekłem i rozbiorami, Niemcem, Żydem, Ruskim czy masonem - zaczął straszyć deficytem budżetowym i podatkami? - pyta w felietonie dla e-teatru Witold Mrozek.
Gdyby zamiast piętnować w kazaniach prezerwatywy i rozwody, gromił bezrobotnych, co przejadają socjal? W ramach rekolekcji poczciwy nasz dobrodziej opowiadałby "historie sukcesu" rodem z korporacyjnych szkoleń. To już się dzieje - polska teologia sukcesu staje się faktem. Znane z nauczenia niektórych amerykańskich teleewangelistów protestanckich religijna pochwała finansowej prosperity i przekonanie o zawinionym ubóstwie ludzi biednych - również w Polsce trafiają na podatny grunt.
Polacy to raczej naród męczenników i kaznodziejów, niż myślicieli i teologów. Może katolicki wariant teologii sukcesu będzie naszym pierwszym poważnym i oryginalnym wkładem w myśl teologiczną? Nurt ten ciągle się rodzi. Czasem objawia się w formach niszowo-folklorystycznych, jak twórczość werbisty o. Jacka Gniadka, autora książki "Dwaj ludzie z Galicji. Koncepcja osoby ludzkiej według Ludwiga von Misesa i Karola Wojtyły". Dr Gniadek konsekwentnie rozwija "personalizm ekonomiczny", oparty na liberalizmie szkoły austriackiej i cytatach z JP2, którego nazywa w jednym z wywiadów "papieżem wolnego rynku".
Coraz częściej rodzima teologia sukcesu przemawia też do mas - jak na antenie Religia.tv, gdzie czołobitny wywiad z Leszkiem Balcerowiczem przeprowadził kiedyś w koloratce ksiądz Kazimierz Sowa, szef tego kanału. Masowy zasięg miał również dwustronicowy wywiad z ks. Jackiem Stryczkiem z Krakowa, który w ostatni weekend opublikowała "Gazeta Wyborcza". Wyłania się z niego dość ciekawy portret duchownego z generacji Sikorskiego, Palikota, Cejrowskiego, Semki, Staszewskiego - obsesyjnie antykomunistycznego i obsesyjnie wolnorynkowego "zdziczałego pokolenia", o którym tyle pisał Cezary Michalski.
Stryczek nie daje pieniędzy żebrakom. Kocha bogatych, bo znają wartość pracy. Wśród biednych dostrzega - między innymi - roszczeniowych i leniwych "nieudaczników". To nie dla nich organizuje akcje charytatywne i wspiera filantropię, nie stroniąc od promujących ją niekonwencjonalnych akcji i happeningów. Starał się - znów happening - o fotel szefa SLD, bo przecież lewicowość to pomaganie ludziom. A na tym ksiądz-społecznik się zna. U Leszka Millera ceni pozytywny stosunek do wolnego rynku. A sam, gdyby zajął miejsce Napieralskiego, swoim hasłem uczyniłby slogan "Gospodarka, głupcze!". Wszystko to już skądś znamy - tylko dlaczego nagłówek w gazecie krzyczy, że krakowski ksiądz skręca w lewo?
Wysyłając parę tygodni temu list motywacyjny do Sojuszu, ksiądz Stryczek nie wykazał się raczej tak chwalonym przez siebie instynktem sukcesu. Nawet jeśli jego dotychczasowa korporacja ma teraz ponoć problemy- to czym jest kryzys Kościoła wobec obecnego kryzysu SLD? Chyba, że Stryczek planował po prostu "wrogie przejęcie"... Specyficznie pojęta liberalna "wrażliwość społeczna" i talent happenera czynią ze Stryczka katolicką odpowiedź na Palikota. On też umie uprawiać politykę, używając żartów. I jechać po bandzie. O poczuciu humoru krakowskiej kurii świadczy natomiast fakt, że ksiądz Stryczek msze odprawia w kościele św. Józefa Robotnika.
Kiedyś o polskiej teologii sukcesu i moich obawach z nią związanych rozmawiałem z pewnym progresywnym katolickim inteligentem. Usłyszałem oczywiście, że przesadzam; że w polskim katolicyzmie zdecydowanie więcej biskupa Meringa, "Uważam Rze" i ojca Rydzyka - niż Sowy czy Stryczka. Co więcej, nawet skrajny neoliberał zdatny jest na antidotum przeciw straszącemu ciągle w Kościele duchowi endecji. Tylko, moi drodzy liberalni inteligenci - tak mądrze katoliccy lub tak mądrze agnostyczni - czy mariaż katolicyzmu z drobnomieszczańskim zmysłem interesu czegoś wam nie przypomina? Zastanówcie się, tropiciele endeckich spadkobierców.
