Artykuły

Szanowny Panie Marszałku, Inicjatywa Indeks 73 wyraża zaniepokojenie ostatnimi publicznymi wypowiedziami Władysława Zawistowskiego, dyrektora Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego na temat Teatru Wybrzeże w Gdańsku.

W artykule "Dwa teatry - dwie pamięci" ("Gazeta Wyborcza Trójmiasto" nr 163 z 15 lipca br.) dyr. Zawistowski w arogancki sposób wypowiada się o programie i działalności tej sceny w latach 2001-2006 pod dyrekcją Macieja Nowaka: "To było po prostu bankructwo pewnego pomysłu na teatr, niemożliwego do realizacji w instytucji publicznej". W równie arogancki sposób szef Departamentu Kultury pisze o twórcach, związanych w tym czasie z gdańskim teatrem: Janie Klacie, Pawle Demirskim i Michale Zadarze: "okupując polskie sceny niszczą wszystkich, którzy rolę teatru i kultury widzą inaczej. I biorą za to niemałe publiczne pieniądze".

W ocenie Indeksu 73 powyższe wypowiedzi naruszają konstytucyjną wolność twórczą i demokratyczne procedury zarządzania kulturą. Rolą urzędnika samorządowego nie jest wskazywanie, jakie programy artystyczne są "niemożliwe do realizacji w instytucji publicznej", ani też kwestionowanie prawa niektórych artystów do korzystania z publicznych środków. Sugestia, że tacy twórcy jak Klata, Zadara i Demirski nie powinni być zatrudniani w instytucjach publicznych, a ich twórczość - finansowana z publicznych pieniędzy jest sprzeczna z art. 73 Konstytucji RP.

Wykluczając wymienionych artystów z publicznej infrastruktury kulturalnej, dyrektor Zawistowski narusza zasadę wolności artystycznej, jak i ogranicza dostęp obywateli do korzystania z dóbr kultury.

Teatr artystyczny, jaki uprawiają Klata, Zadara i Demirski nie może istnieć bez wsparcia publicznego i odebranie takiego wsparcia oznacza faktyczną cenzurę i zubożenie kultury.

Wypowiedź dyrektora Zawistowskiego odbieramy także jako próbę ograniczenia autonomii instytucji kultury, prowadzonych przez organ samorządowy. Przypomnijmy: art. 17 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej mówi wyraźnie, że instytucją kultury zarządza jej dyrektor, a nie urzędnik samorządowy i to dyrektor - we współpracy z zespołem - ma wyłączne prawo dobierać program i współpracowników. Przedstawiciel urzędu nie może wywierać w tym zakresie żadnej presji.

Szef Departamentu Kultury nie po raz pierwszy przekracza swoje kompetencje i przypisuje sobie wyłączne prawo do decydowania o tym, kto może pracować w instytucjach publicznych. W "Gazecie Wyborczej Trójmiasto" nr 156 z 7 lipca br. odpowiadając na pytanie, dlaczego na stanowisko dyrektora Teatru Wybrzeże w Gdańsku nie rozpisano konkursu, dyr. Zawistowski powiedział: "Mamy z konkursami zawsze problem. Na ogół nie chcą się do nich zgłaszać te osoby, które byśmy na stanowisku widzieli". Taka sugestia może skutecznie odstraszać od konkursów wybitnych twórców, z ambitną wizją repertuarową, którzy nie zgadzają się na urzędnicze ograniczanie ich prawa do autonomii instytucji kultury i wolności twórczej. Chcemy przypomnieć, że powoływanie szefów publicznych instytucji kultury powinno być procedurą jawną i demokratyczną, a nie zależną od urzędniczego "widzimisię".

Domagamy się od Marszałka Województwa Pomorskiego, aby odciął się od aroganckich wypowiedzi swojego podwładnego, które nie licują z misją urzędnika samorządowego i standardami demokratycznej debaty.

Prosimy o informację o podjętych krokach na adres: indeks73@indeks73.pl

Z wyrazami szacunku,

Indeks 73 , obywatelska inicjatywa na rzecz konstytucyjnie gwarantowanej wolności twórczej

Do wiadomości:

1/ Władysław Zawistowski

Dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego

ul. Długi Targ 8-10, 80-828 Gdańsk

email: dk@woj-pomorskie.pl

2/ media i środowiska kultury w Polsce