Michał Smolis "Kordian" Erwina Axera Wydawnictwo Teatru Narodowego Warszawa 2011
"Kordian" Erwina Axera to przygotowana przez Michała Smolisa i wydana przez Teatr Narodowy minimonografia spektaklu z 1956 roku, kolejny tom serii "Teatr Narodowy. Historia." Od 2008 roku ukazują się w niej krótkie książki o wybitnych przedstawieniach, aktorach i reżyserach związanych z narodową sceną. Formuła tych publikacji jest podobna, i słusznie, bo dobrze spełniają one swą funkcję edukacyjną. Po drugie, dają przyjemność obcowania z wyselekcjonowanymi archiwaliami.
Axerowskiego "Kordiana" opisali Jan Kott, Marta Fik, Wojciech Natanson. Sfotografowali Edward Hartwig i Franciszek Myszkowski. Na całostronicowych zdjęciach Łomnicki, Szaflarska, Śląska, Mrozowska, Kurnakowicz. Skompilowane w tekście recenzje odtwarzają tamte dyskusje. Smolis rekonstruuje bowiem nie tylko spektakl, ale też jego recepcję w czasach premiery. Wybiera najważniejsze sprawy, społeczno-polityczne i estetyczne, i według tego klucza układa kolejne rozdziały (na przykład "Intelektualny czy poetycki"). Z pewnością nie są one wyczerpujące, ale dużo sygnalizują.
Aż chciałoby się, żeby historia nie kończyła się po zdjęciu tytułu z afisza. Warto byłoby pokazać życie spektaklu po jego (scenicznej) śmierci.
