Artykuły

Dante przyjeżdża do Nowego Jorku. Oczekuje go stadko dziennikarzy i fotoreporterów. Idą w ruch kamery telewizyjne. Pada pierwsze pytanie : Co pan właściwie napisał? Dante wyjaśnia: Boską komedię. Przez tłum przedziera się babsztyl z magazynu kobiecego: No dobrze, ale co mistrzunio ma teraz na warsztacie?...

Komizm tej anegdoty polega na postawieniu Dantego w sytuacji normalnego producenta słów. Na skróceniu dystansu wobec dzieła, które od setek lat onieśmiela. Wszystkich, tylko nie Szajnę. Po Fauście widowisko na kanwie Boskiej komedii. No cóż, prawidłowo. Zwłaszcza że Szajna miał pomysł: nie numerowane miejsca. Drzwi otwiera się na kilka minut przed rozpoczęciem spektaklu. Gwarantuje to iście piekielną dramaturgię. Kryje w sobie ponadto myśl głębszą: w piekle też trzeba będzie zdrowo popracować łokciami, aby zająć wygodniejszy kocioł... Drugim pomysłem Szajny była rezygnacja z literatury. Tekst wyraźnie przeszkadza scenarzyście. Podział na pieśni drażni reżysera. Statyczność postaci irytuje scenografa (jest to ciągle ta sama osoba). Wobec tego słowo zastąpił ciąg następujących po sobie obrazów często niezwykle efektownych, nawiązujących do poetyki filmów Mechaniczna pomarańcza i Odyseja kosmiczna. Jedynym łącznikiem między scenami jest muzyka Krzysztofa Pendereckiego. Jedyną konsekwencją dramaturgiczną stopniowanie nastroju: od zapaści po euforię, od skrajnego pesymizmu po świadomość nadziei. Nie jest to piekło Dantego. Jest to piekło wizji i obsesji Szajny. Parodia pojęć o infernie, z wyodrębnionymi świadomie efektami satyrycznymi odwołującymi się do wyobraźni i poczucia humoru widza. Ze też recenzent plastyczny "Kultury" wziął to wszystko na serio! Nie dostrzegł dowcipu reżysera, momentów rozbawienia i drwiny z gestu i kostiumu, patosu wiecznego potępienia i zabaw w czyściec i raj. Zarzut, że Przewodnik Wergiliusz zamienił się w Przewoźnika Charona? Mój Boże, piekło także objęły swym zasięgiem kompresje etatów. Wergiliusza przesunięto na inne stanowisko. Musi więc nam wystarczyć Charon cygański.