Artykuły

Jubileusz Solidarności stał się dla Roberta Wilsona inspiracją, aby uczcić ten dziesięciomilionowy ruch społeczny w wyjątkowy sposób i zaproponował widowisko, w którym przeplatać i jednocześnie uzupełniać się będą elementy muzyki, teatru, poezji, sztuk wizualnych. Tytuł widowiska został zaczerpnięty z wiersza Artura Oppmana pt. "Hymn o wolności", napisanego na początku XX wieku.

Trwające ponad dwie godziny widowisko rozpocznie się o godzinie 21.00. Złożą się na nie następujące elementy: prolog, akt I - walka, akt II - niesprawiedliwość, kulminacja (vortex) - solidarność, akt III - pokój, akt IV - sprawiedliwość, epilog - wolność. Każdemu z aktów Robert Wilson przypisał symboliczne dla historii Solidarności postaci-klucze: walka: sens męczeństwa - Jerzy Popiełuszko; niesprawiedliwość: kobiety Solidarności - Anna Walentynowicz; pokój: uniwersalizm polskiego doświadczenia - Jan Paweł II; sprawiedliwość: wybicie się na wolność - Lech Wałęsa. Poszczególne akty rozpocznie: wiersz, monolog, komentarz artysty, dziecka lub zwyczajnej osoby. Znajdą się w nich również uważnie wyselekcjonowane piosenki ściśle nawiązujące do tematu wieczoru.

Zaraz po wejściu na teren widowiska publiczność zobaczy wielkoskalowe prace i instalacje znanych i debiutujących artystów. Dźwięki skomponowane przez Pendereckiego i Chopina wejdą w dialog z muzyką współczesną wykonywaną przez gwiazdy różnych pokoleń i reprezentujące najrozmaitsze gatunki muzyczne. Tego wieczora będzie z nami m. in.: Rufus Wainwright, Laurie Anderson i Sharon Jones. Podczas konferencji 9 sierpnia ogłoszone zostaną nazwiska artystów, którzy wezmą udział w projekcie.

Widowisko rozpocznie wykonanie Fanfary skomponowanej przed dwoma laty przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie dla Europejskiego Centrum Solidarności. Punktem kulminacyjnym będzie natomiast utwór VIVO XXX skomponowany przez Pawła Mykietyna specjalnie na XXX-lecie Solidarności. Oficjalna premiera kompozycji odbędzie się dwa dni wcześniej.

Krystyna Janda i Jerzy Radziwiłowicz - aktorzy ściśle związani i powszechnie kojarzeni z ruchem Solidarność podczas przedstawienia będą pełnić nie tylko rolę gospodarzy widowiska, ale także będą recytować fragmenty z literatury polskiej i tekst 21 postulatów. Jednym z utworów zaprezentowanych podczas widowiska będzie wiersz Wisławy Szymborskiej, który laureatka Nagrody Nobla wybrała specjalnie na tę okazję. Jednak jak mówi Robert Wilson - to nie tylko wielkie nazwiska są najważniejsze podczas tego widowiska, dlatego zaprosiliśmy również ucznia szkoły podstawowej w Elblągu - Adama Pypana, który odczyta swój wiersz o solidarności, wybrany przez Małgorzatę Musierowicz w ogłoszonym przez ECS projekcie Moja mała solidarność.. W trakcie inscenizacji zaprezentowane zostaną również wspomnienia świadków historii z lat `80. Janina Mańko, Piotr Dyk, Józef Makosz krótko opowiedzą o swoich wspomnieniach i doświadczeniach z czasów powstawania ruchu solidarnościowego. Ich relacja połączona będzie z procesją około 300 pocztów sztandarowych Solidarności.

Podczas zwrotu akcji (vortex) przewidziano wystąpienia przedstawicieli Sudanu, Tybetu i Kuby. Będzie to wyraz solidarności z regionami nadal zmagającymi się z dyktaturą, w których łamane są prawa człowieka.

Niezwykle istotnym elementem widowiska będzie wręczenie Medalu Wdzięczności ustanowionego przez Europejskie Centrum Solidarności z okazji XXX-lecia powstania Solidarności. Medal, zaprojektowany przez gdańską artystkę Dobrochnę Surajewską, ma być wyrazem wdzięczności obcokrajowcom, którzy wspomagali Polskę w walce o wolność i demokrację. Prezydent Lech Wałęsa, przewodniczący kapituły Medalu, wręczy odznaczenie czterem wybranym osobom, które reprezentują różne narody, środowiska i drogi życiowe.

Są to Jacky Challot(Francja), Thomas Johansson (Szwecja), Karin Wolff (Niemcy) i Donna Baranski-Walker (USA).

Integralną częścią widowiska będą również tematyczne projekcje video związane z poszczególnymi aktami. Zostaną tu wykorzystane prace Grzegorza Rogali, Macieja Szupicy i Bartosza Bieńka, a także Jacka Chojeckiego oraz materiały pochodzące z Video Studio Gdańsk i archiwum Europejskiego Centrum Solidarności. Koncepcja projekcji video zakłada odejście od zwykłej formy prezentacji materiałów filmowych, a skupi się bardziej na intuicyjnej i emocjonalnej narracji mówiącej o naturze i konsekwencjach Solidarności. Projekcje video będą się przeplatać na monitorach z prezentacjami prac performerów, którzy przygotowują swoje działania specjalnie na tę okazję. Do udziału w projekcie zaprosiliśmy artystów z całej Polski i Ukrainy, wśród nich znaczna większość to twórcy młodego pokolenia. Ich prace będą przygotowane tak, by angażowały także widownię. Nie będą to jedynie statyczne konstrukcje, ale projekty, w których publiczność będzie mogła brać czynny udział. W jednym z projektów weźmie udział także młodzież z domów dziecka i placówek wychowawczych. Konstrukcje, na których będą występować artyści, zbudowane zostaną z elementów typowych dla przestrzeni stoczniowej.

Uzupełnieniem narracji i dopełnieniem całości będą stopniowo narastające pokazy pirotechniczne zlokalizowane w przestrzeni stoczniowej, towarzyszące kolejnym częściom widowiska. Wyjątkowy pokaz fajerwerków przygotowany zostanie przez wybitnych artystów z Groupe F. Akrobacje Ognistych Aniołów mają nawiązywać do spawania w stoczni i dodawać dramaturgii widowisku. Na zakończenie widzowie zobaczą nieomal kilometrowy półokrąg utworzony ze sztucznych ogni, który połączy publiczność i teren widowiska. Choreografia zaproponowana przez Groupe F zapowiada nie tylko zabawę światłem, ale także akrobacje powietrzne oraz performance. Groupe F może się pochwalić takimi osiągnięciami, jak na przykład przygotowanie pokazu sztucznych ogni otwierających i zamykających Igrzyska Olimpijskie w Atenach. Była także odpowiedzialna za oprawę uroczystości milenijnych pod wieżą Eiffel'a w Paryżu. 31 grudnia 2009 roku pirotechnicy z Groupe F byli gospodarzami pokazu sztucznych ogni pod London Eye.

W koncepcji widowiska reżyser postawił sobie za cel uhonorowanie Solidarności, jako unikalnie polskiego ruchu, który miał i ma tak wiele uniwersalnych wymiarów.

Robert Wilson został opisany przez New York Times jako wybitna postać teatru eksperymentalnego, odkrywca nowego zastosowania czasu i przestrzeni na scenie. Wielokrotnie nagradzany, otrzymał m.in. Złotego Lwa na Biennale w Wenecji (1993), Krajową Nagrodę za całokształt twórczości w dziedzinie wzornictwa (National Design Award for Lifetime Achievement - 2001) oraz Order w dziedzinie Sztuki i Literatury (Prestigious Commandeur des Arts et des Lettres - 2002).

Jak mówi reżyser: Moja wizja tego projektu to celebracja Solidarności poprzez sztukę. Powstanie tego ruchu było pierwszym krokiem do wolności i demokracji w krajach za żelazną kurtyną. Tak jak wiecie, nigdy nie zamierzałem uczcić tej rocznicy poprzez organizację kolejnego standardowego koncertu. Chcę świętować Wolność i Demokrację w bardziej wysublimowany artystycznie sposób. Dla mnie sztuka nie zna granic, jest językiem globalnym. Sztuka jest pamięcią o kulturze i historii, a to, co tworzą artyści przyczynia się do ich przetrwania.

Więcej informacji na www.ecs.gda.pl/30rocznica