Osoby

ŁOBOJKO Konstanty, także Konstanty Królikowski, pseud. Konstanty (ok. 1832 Galicja Wschodnia – 7 lutego 1904 Kijów),

aktor, dyrektor teatru.

Był synem profesora Uniwersytetu Wileńskiego Jana Łobojki i Antoniny Królikowskiej z Kodrębskich, bratem (być może tylko przyrodnim) Karoliny Królikowskiej, bratem przyrodnim Moniki Królikowskiej, Lucjana Królikowskiego i Kazimierza Napoleona Królikowskiego, pasierbem (usynowionym, z prawem używania nazwiska ojczyma) Karola Królikowskiego, mężem Anieli Łobojko. Od 1851 występował na scenie pod nazwiskiem Królikowski (niekiedy także pod pseud. Konstanty), zaś od 1860 wrócił do nazwiska Łobojko.

W 1838 grał (jako dziecko) w zespole Tomasza A. Chełchowskiego w Kaliszu. W 1848 występował w zespole Juliusza Pfeiffera w Krakowie, w 1851 w zespole pod dyrekcją Józefa Barańskiego w Radomiu, a w 1852–53 w zespole Karola Królikowskiego, m.in. w Lublinie, Radomiu (grał wtedy role „drugich kochanków”), Kielcach. Od 1854 do połowy sezony 1859/60 występował w teatrze krakowskim; w 1856 wyjeżdżał do Wiednia i Triestu (uczył się fotografowania).

W 1860 podróżował za granicą (Monachium, Praga, Drezno). Następnie przeniósł się z Krakowa do Bochni, gdzie udzielał lekcji tańca i chciał założyć własny zakład fotograficzny. W lecie 1861 wraz z Gustawem Zimajerem zaczął w Bochni organizować przedstawienia amatorskie, w których debiutowała Helena Modrzejewska (w zespole Łobojki rozpoczęła ona następnie swój pierwszy sezon pracy w teatrze). Z Bochni Łobojko wyruszył ze swym zespołem w objazd. W początku września 1861 wyjechał z nim do Nowego Sącza (gdzie zespół wzbogacony o nowe siły aktorskie, nowe dekoracje i kostiumy, przybrał nazwę Nowosądeckie Towarzystwo Artystów Sceny Narodowej) i Rzeszowa (ok. 1 listopada 1861 – ok. 7 stycznia 1862). Jesienią 1861 kierownikiem artystycznym zespołu został Lucjan Ortyński, a Łobojko figurował na afiszach jako dyrektor (zajmował się głównie administracją). W 1862 występował z tymże zespołem w Przemyślu (od ok. 7 stycznia), Samborze (od ok. 20 kwietnia i w maju), Stanisławowie (1 czerwca – 29 czerwca), Brzeżanach (od 7 lipca – 18 sierpnia), Brodach (ok. 20 sierpnia – 17 września); w lecie 1862 starał się również (bez powodzenia) o pozwolenie na występy zespołu we Lwowie i Złoczowie. Po bankructwie i rozwiązaniu zespołu we wrześniu 1862 w Brodach, Łobojko występował u Lucjana Ortyńskiego w Złoczowie (sezon 1862/63), a następnie w Przemyślu. W 1863 prowadził zespół w Stryju i Truskawcu (lipiec). 1 października 1863 ożenił się z aktorką Anielą Cytryńską.

W końcu 1863 starał się (bez powodzenia) o dyrekcję teatru ukraińskiego Towarzystwa Ruska Besida. W 1864 zorganizował nowy zespół, który pod jego dyrekcją dawał przedstawienia polskie i ukraińskie w Stanisławowie (marzec – do ok. 21 kwietnia), Kołomyi (maj), Podhajcach (sierpień), Żółkwi (od połowy października do ok. 23 listopada), Jarosławiu (koniec listopada i grudzień), Przemyślu (od grudnia 1864 do ok. 25 stycznai 1865), w 1865 w Przemyślu, Dobromilu (26 stycznia – 28 lutego), Rzeszowie (przez dwa lub trzy miesiące), Jaśle (sierpień – wrzesień), Tarnowie (październik – listopad), powtórnie w Rzeszowie (od 3 grudnia), w Bochni (od grudnia 1865; zapewne też przez styczeń 1866), w 1866 w Tarnowie (20 lutego – 17 marca), Rzeszowie, Łańcucie (od 11 maja), Kętach, Oświęcimiu; w 1867 połączył swój zespół z zespołem Józefa Bendy. W grudniu 1867 był dyrektorem w Żywcu, w sezonie 1867/68 w Rzeszowie (do połowy stycznia 1868), w 1868 w Dębicy (od ok. 15 stycznia), Nowym Sączu, Ropczycach (25 lutego – 8 marca), Mielcu (marzec), Tarnobrzegu (maj), Przemyślu, Dąbrowie (jedno przedstawienie ok. 16 czerwca), Krynicy (czerwiec – lipiec), Limanowej (początek sierpnia), Szczawnicy, Solcu, Dębicy, Stopnicy, Miechowie, w 1869 w Tarnowie (marzec), Sandomierzu (lipiec), Łowiczu, Zgierzu, Pabianicach i Łodzi (sez. 1869/70), w 1870 m.in. w Łomży, Płocku, Piotrkowie (październik), w 1871 w Łęczycy, Piotrkowie (wrzesień) i Płocku (do grudnia), w 1872 w Piotrkowie.

W 1875 pracował jako fotograf w Płocku i Ciechocinku. W 1876 znów był dyrektorem zespołu, z którym występował m.in. w Łęczycy (maj), Sieradzu, Kutnie (lipiec), Lipnie (sierpień), Kaliszu (wrzesień), znowu w Lipnie (listopad), w 1877 w Sierpcu. W 1879 występował jeszcze w zespole pod dyrekcją Bolesława Kremskiego i Hipolita Wójcickiego w Łowiczu. Po opuszczeniu sceny osiadł w Kijowie, gdzie prowadził zakład fotograficzny, a także m.in. udzielał lekcji tańca.

Aktorem był miernym, najlepszym w rolach „krakowskich chłopów”. Grał takie role jak: Albin (Śluby panieńskie), Alfred (Biała kamelia), Żelecki (Kiedy hulać to hulać), Izajewicz (Żydzi), Sołoducha (Miód kasztelański), Świstos (Krakowiacy i Górale), Mruczodół (Staroświecczyzna i postęp czasu).

Drugą żoną Łobojki była Józefa z Tarczyńskich (Turczyńskich) – ślub w sierpniu 1870. Był autorem wspomnień, których fragment pt. Z pamiętnika (1861) został wydrukowany we Wspomnieniach aktorów, Warszawa 1963 t. I.

Bibliografia

Estreicher: Teatra; Krzesiński: Koleje życia s. 338, 346; Modrzejewska: Wspomnienia; Wspomnienia aktorów (il.); Dz. lit. 1865 nr 26, 37; Dz. pol. 1864 nr 127; Dz. warsz. 1865 nr 210, 1871 nr 86; Gaz. nar. 1864 nr 111, 119, 127, 196, 242, 247, 260, 271, 290, 1865 nr 64; Goniec 1863 nr 167, 179; Kur. warsz. 1861 nr 230, 1862 nr 154, 1870 nr 232; Nowiny 1868 nr 36; Pam. teatr. 1959 z. 4 (J. Got s. 493-501); Praca 1865 nr 3, 11; Szymański: Kronika teatru.

Ikonografia

Fot. pryw. – zb. J. Gota Kraków.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.

Uzupełnienia bibliograficzne

• Zbigniew Jabłoński, Łobojko Konstanty. Hasło w: Polski słownik biograficzny, T. 18, z. 3 (1973).